42 yanıt:
Bu anket çalışması, İstanbul Teknik Üniversitesi, Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü yüksek lisans öğrencisi Melike Mühür* tarafından tez çalışmasında kullanılmak üzere yürütülmüştür. Anket, endüstriyel tasarımcılara yönelik olarak hazırlanmıştır.
*SUGGESTED CITATION:
Mühür, M. (2014). Bir üretim merkezi önerisi "Fab Lab"ın "Açık Tasarım"ın gerçekleştirilmesinin bir aracı olarak değerlendirilmesi. MSc thesis, İstanbul Technical University, Graduate School of Science, Engineering and Technology. İstanbul, Turkey. retrieved from: https://opendesigninfablab.blogspot.com.
Mühür, M. (2014). Bir üretim merkezi önerisi "Fab Lab"ın "Açık Tasarım"ın gerçekleştirilmesinin bir aracı olarak değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul. alındığı adres: https://opendesigninfablab.blogspot.com.
1. Açık Tasarım (Open Hardware Design) kavramını daha önce duydunuz mu?
| Evet | 11 kişi | |
| Hayır | 31 kişi |
2. Cevabınız evet ise, bu kavramı nasıl tanımlarsınız?
- herkesin birşeyler eklediği, eklemlenerek büyüyen fikirler, tasarımlar, iyileştirmeler...
- Tasarlanan objenin kullanıcılar tarafından modifiye edilmesine izin verir.
- çoğunlukla internet üzerinden erişilen, kişilerin amatör insiyatifleriyle bir araya getirdikleri standart /ya da çıkma parçalardan oluşam serbest bir tasarlama yöntemi. Amaçları çevre duyarlılığı, yeniden kullanma motivasyonu, seri üretime karşı olmak vs olabilir.
- Firmaların kapalı/lisanslı ürün (hardware) geliştirmek yerine, standartları ve spesifikasyonları herkese açık ürünler geliştirmesi ve pazarlaması.
- Açık kaynak ilkeleriyle; yani bir kişinin değil isteyen herkesin katkı verdiği birlikte yürütülen bir tasarım sürecini ve ortaya çıkan ürünün/hizmetin herkesin kullanımına ve modifikasyonuna açık olması.
- Farklı kişilerden gelebilecek müdahale ve katkılara açık, demokratik denebilecek bir süreç. kullanıcı da katılımcı olabiliyor mesela. Open source kaynak gibi
- bir ürün ve ya programın-sanırım daha çok software programlar için geçerli- ortak bir akıl ile tasarlanması ve geliştirilmesi ve açık kaynak kodlu olarak ücretsiz dağıtılması.
- Farklı paydaşların ortak bi platformda destek vermesiyle oluşan tasarım çözümleri
- tasarlanan ürün birimlerinin işlevlerine göre ayrılarak ihtiyaca göre daha esnek tasarım ya da daha verimli tamir, güncelleme vs. olanakları sunması. aynı zamanda bu tür ürünlerde kullanıcı inisiyatifi, kullanıcı katılımı da yüksek.
- herkesin kendi ürününü tasarlamasını sağlayacak sistemler olabilir. 3 boyutlu yazıcılar mesela.
3. Aşağıdakilerden hangi 5 seçenek, Açık Tasarım kavramının öne çıkan özellikleri olarak sayılabilir? (Lütfen en fazla 5 seçenek işaretleyiniz, eklemek istediklerinizi diğer şıkkında belirtiniz.)
| yenilikçilik | 9 | 4% |
| aktif kullanıcı | 17 | 7% |
| kolektif üretim | 15 | 6% |
| geri dönüşlü süreçler | 11 | 5% |
| yeni zanaat oluşu | 2 | 1% |
| sürdürülebilir gelişim | 16 | 7% |
| işbirliğine dayalı çalışma | 13 | 6% |
| esnek üretim | 7 | 3% |
| erişilebilirlik | 19 | 8% |
| paylaşma kültürü | 18 | 8% |
| üretkenlik | 6 | 3% |
| deneysel zemin sunması | 17 | 7% |
| şeffaflık | 17 | 7% |
| global iletişim ağı | 12 | 5% |
| yerel kaynakların kullanılması | 9 | 4% |
| disiplinler ötesi oluşu | 8 | 3% |
| copyleft | 5 | 2% |
| kapsayıcılık | 6 | 3% |
| talep üzerine üretim | 7 | 3% |
| pazar dışı ihtiyaçlar tespit edilebilmesi | 5 | 2% |
| açık-uçlu ürünler | 16 | 7% |
| Other | 0 | 0% |
4. Açık Tasarım kavramının olumsuz yanlarını ve olası olumsuz sonuçlarını ifade eden 5 seçeneği işaretleyiniz. (Lütfen en fazla 5 seçenek işaretleyiniz, eklemek istediklerinizi diğer şıkkında belirtiniz.)
|
5. Fab Lab’ı daha önce duydunuz mu?
| Evet | 11 kişi | |
| Hayır | 31 kişi |
6. Cevabınız evet ise, bu kavramı nasıl tanımlarsınız?
- seri üretim değil ama daha küçük çaplı üretimlerin yapılabileceği lablar. topluma da eğitimlerle tasarım/üretim fırsatı sunar.
- Paylaşımlı üretim / prototipleme, teknik deneysel bir akademi ve ortam. Collaborative / ortak çalışma alanının (kütüphane çalışma odaları gibi) prototipleme ve tasarımla ilgili versiyonu gibi düşünülebilir.
- Kendi ürününü üretebileceğin, bunun için çeşitli üretim araçlarının bulunduğu açık merkez.
- Herkesin tasarım ve üretim sürecine katılımını sağlamayı amaçlayan ve bunun için gerekli üretim amaçlarının kullanımını sağlayan bir oluşum.
- Gercekleştirmek, denemek istedikleri fikirleri olan kişilerin, projeleri icin gerekli alet/malzemelere ulaşabileceği, fikir değiş-tokuşu yapabileceği bir nevi "açık atölye"
- Fabrication lab, insanların birlikte ve tek başına birlikte nesneler üretmeleri sağlaması için altyapı sunan atölyeler
- Kamuya açık kişisel üretim yöntemlerinin deneyimlenip, ilerletilebileceği ortak üretim alanı.
- kişisel olarak küçük ölçekte üretim yapılabilen alan.
- Çalıştığım ofise gelen müşterilerden biri bahsetmişti.
- herkese açık prototip/model/ürün üretim merkezi
- Küçük miktardaki üretimler için, herkesin her şey icin yararlanabileceği üretim hizmetleri sunan bir ceşit atölye.
Cevabınız hayır ise, sonraki soruları cevaplamak için aşağıdaki tanımı kullanınız. Fab Lab, dijital üretim araçlarının (3B yazıcı, lazer kesici, CNC gibi) bulunduğu, kamusal kullanıma açık bir üretim merkezidir.
7. Böyle bir üretim merkezi sizce Açık Tasarım ile ne şekilde ilişkilendirilebilir?
- açık tasarımın üretim zemini fablab olabilir.
- Fikirleri olan ancak bu fikirleri hayat geçirecek araçlara sahip olmayan kişiler için bir gelişim ortamı sağlayabilir. Bu da bilginin ilerlemesi ve aktarılmasına olanak oluşturabilir.
- doğrudan ilişkisi var. Önceden pahalı ve erişilemez olan teknolojik üretim araçları dileyenlerin hizmetine, ödenebilir fiyata sunuluyorsa, açık tasarım olanaklarını artırabilir, destekleyebilir.
- Açık Tasarım 'Fabrikası'
- kolektif ve katılımcı üretim, düşük maliyet, kolay paylaşım, hızlı paylaşım gibi kavramlar ile ilişkilendirilebilir.
- süper olur.
- Kullanıcılar kendileri üretebilir böylece
- Son kullanıcıların üretim sürecine doğrudan katılımını sağlayabilir. Tasarım/üretim sürecine doğrudan dahil olan kullanıcı, ürüne yabancılaşmak yerine kuracağı bağ sayesinde onu daha uzun süre kullanabilir ve uzun erimde sürdürülebilir tasarım hedeflerine erişmede önemli bir rol oynayabilir.
- Fab Lab kamu kullanımına açık olması açısından açık tasarımların hayata geçirilebilmesi ve geliştirilebilmesinin mümkün olacağı belki de ilk ve tek merkezdir.
- herkese açık tasarımı, hatta bu tasarımlar üretim araçlarında kesime üretime hazırhalde bulunacak, herkes burada üretip kullanabilir
- fikirlerin uygulanması için bir platform sağlar
- Üretim olanağı tanıması açısından.
- Belirli tasarım objelerinin bu alanlarda nasıl yapılacağının gösterilmesi / öğretilmesi / manuellerinin bulunması üzerinden kişinin kendisinin aynı objeyi yapabilmesi / geliştirebilmesi.
- Açık tasarım paylaşım ortamı olarak kullanılabilir, metodoloji araştırmaları ve belirlenmesi yapılabilir.
- Deneysellik adına süreçte teşvik edici rol oynayabilir.
- belirli tanımlardan uzak, tam anlamıyla kişilerin "gönlünce" çalışabilecekleri ve biraz deneysel, oyunvari dahi olsa projeler üzerine çalışabilecekleri bir çalışma ortamı.Elbette aynı zamanda tam olarak ne yapmak istediğini bilen ve sonuç odaklı projelere de açık olmakla, işbirliğini destekleyen, teşvik eden bir yapıya sahip.
- Fazla ilişkilendirilebileceğini düşünmüyorum. Sonuçta tasarımı üretirken kaynağını açık etmek zorunda değiliz.
- Doğrudan açık tasarım ile ilişkilendirilmesi konusunda emin değilim. Açık tasarım benim gözümde kolektif katkı yapılan tek bir final tasarıma doğru ilerleyen bir süreç. Fab Lab örneği ise daha çok insanların kendi ürünlerini üretmesini sağlayabilir. Bu üretimin sonuçları yeniden kolektif bir şekilde paylaşıldığı sürece açık tasarıma katkı yaptığı söylenebilir.
- Açık tasarım ile ilişkilendiğini düşünmüyorum, üretim serbestliği getirmektedir. insanlar paylaşılan bir ürünü değil kendi kişisel çalışmalarını geliştirmektedir.
- Böyle bir merkezde tasarım fikir aşamasından çalışan model aşamasına geçebilir. Bu süreçte farklı disiplinler ve uzmanlıklarla işbirliği imkanı oluşabilir.
- Tasarlanan ürünlerin prototipleri, parçaları bu üretim merkezinde imal edilebilir.
- Bu tür atölyeler açık tasarım üzerine çalıştay düzenlenebilecek ve düşünülen şeylerin hemen üretime geçirileceği mekanlar olarak kullanılabilir. Ya da kötü fikirleri ayrıştırmak için fab lab düşünülen ürünlerin test edilmesinde kullanılabilir.
- open source tasarlanan ürünler için bir prototip merkezi olarak. prototipler için bir test merkezi olarak. prototipler için bir dökümantasyon ve arşiv merkezi olarak açık erişimli, uygun fiyatlı bir üretim merkezi olarak
- Açık tasarımı destekleyen bir mekan.
- merkezdeki elemanlar üretim malzeme metod bilgileriyle tasarım ekibine katkıda bulunurken, merkezdeki ekipmanlarla maket, mockup, prototip vs. üretilebilir. Çalışma yapılacak, ortam sunulabilir.
- Tasarım fikirlerini gerçekleştirmek ya da prototipini yapabilmek adına imkanları genişletebilir
- Deneyerek yapma imkanının sağlanması açık tasarım üreticilerini teşvik edecek bir faktördür.
- Açık Tasarım Fab Lab'da yapılabilir. Tasarımcılarında bulunduğu ofislerin olduğu bir Fab Lab olabilir
- Tasarımı tamamen kullanıcı ve hobicilere bırakmak yerine bazı deneyimli tasarımcıların süreçlere çeşitli aşamalardan dahil edilmesi ile daha kolektif ve verimli üretim atölyeleri ortaya çıkabilir.
- Böyle bir merkezini açık tasarım sürecinde kullanmak üretim teknikleri açısından projelerin olasılıklarını arttıracaktır. Ürün/proje çeşitliliğini artıracak, merkesin sunduğu imkan ile çeşitli üretim yöntemlerinin kullanıldığı projeler ortaya çıkacaktır.
- Kolektif üretim, bilgi paylaşımı, aktarımı gibi konularda ortak payda sahibiler.
- kollektif üretimin gerekliliği şarttır.
- deneysellik açısından ilişkilendirilebilinir.
- Yukarıda sözü geçen aşırı teknik bilgi gerektirmeden kullanılabilen araçların, farklı uzmanlık alanlarına sahip kişiler tarafından erişilebilir hale gelmesi, bu kişilerin açık tasarım fikrine daha sıcak bakmalarına ve sürece dahil olmalarını sağlayacaktır.
- çok alakalı, ancak böyle bir üretim olanağı ile Açık Tasarım tam potansiyeline ulaşabilir. katılmaya korkanları cesaretlendirip, hayalindeki nasıl, nerede yapacağını bilemeyenlere olanak sağlayabilir.
- Hızlı üretim, form çeşitlilliği, tasarım kural ve disiplinlerinden kopuk güvenilmez ve sorunlu ürün bolluğu.
- Böyle bir üretim merkezi, Açık Tasarım ile geliştirilen ürünlerin hem kişisel amaçlar için üretimi, hem de küçük çapta talep üzerine üretimi için uygulanması kolay bir zemin oluşturur.
- Bu merkezde farklı disiplinlerden insanlar gelerek direkman yerel sorunlar üzerinde çalışılabilir ve daha önce farkında olunulmayan problemler tespit edilerek yenilikçi fikirler üretilebilir.
- Açık tasarımın fiziksel bir niteliğe bürünebilmesi için üretim araçlarının ulaşılabilir olması gerekiyor. Tasarımcının ya da herhangi birinin bir şeyi tasarlarken sonrasında bunu nerede nasıl ürettireceğini de düşünmesi gerekiyor. Bu tür araçlarının herkesin ulaşımına açık bir ortamda bulunması, açık tasarıma elbette teşvik edecektir diye düşünüyorum..
- Açık tasarımda yaratılan konseptlerin tasarımcı olmayan kişiler tarafından üretiminin de tamamlanmasına yardımcı olabilir.
- kamuya açıklıgı sebebıyle dijital üretim araçlarının kullanımından önce verilebilecek kucuk caplı seminer ya da eğitimlerle ilişki kurulabilir.
8. Böyle bir üretim merkezinin "Açık Tasarım"ın gerçekleştirilmesinde bir araç olarak kullanılabilmesi için sahip olması gereken size göre en öncelikli 5 seçeneği işaretleyiniz. (Lütfen en fazla 5 seçenek işaretleyiniz, eklemek istediklerinizi diğer şıkkında belirtiniz.)
| yenilikçilik | 6 | 3% |
| aktif kullanıcı | 11 | 5% |
| kolektif üretim | 11 | 5% |
| geri dönüşlü süreçler | 11 | 5% |
| yeni zanaat oluşu | 3 | 1% |
| sürdürülebilir gelişim | 12 | 6% |
| işbirliğine dayalı çalışma | 13 | 6% |
| esnek üretim | 17 | 8% |
| erişilebilirlik | 22 | 10% |
| paylaşma kültürü | 7 | 3% |
| üretkenlik | 9 | 4% |
| deneysel zemin sunması | 20 | 9% |
| şeffaflık | 8 | 4% |
| global iletişim ağı | 5 | 2% |
| yerel kaynakların kullanılması | 13 | 6% |
| disiplinler ötesi oluşu | 9 | 4% |
| copyleft | 3 | 1% |
| kapsayıcılık | 6 | 3% |
| talep üzerine üretim | 13 | 6% |
| pazar dışı ihtiyaçlar tespit edilebilmesi | 3 | 1% |
| açık-uçlu ürünler | 10 | 5% |
| Other | 2 | 1% |
9. Daha önce hiç bir açık tasarım projesinde yer aldınız veya ondan yararlandınız mı?
| Evet | 6 kişi | |
| Hayır | 36 kişi |
10. Cevabınız evet ise kaç açık tasarım pratiğinde ve hangi konumlarda (tasarımcı, kullanıcı, üretici vb.) yer aldınız?
- Kendi projemin sunuşuna yardımcı olması amacıyla kullandım
- tasarımcı
- 2
- 2
- çok
- wikipedia
11. Herhangi bir açık tasarım platformundan haberdar mısınız?
- etam
- 3D model paylaşım siteleri (evermotion vb.)
- Detaylı yok, akademide ve meslekte kulak doygunluğum var sadece
- https://www.quirky.com/ Global Design Jam ve diger jamler https://www.cocreate-pg.com/start.php
- hayır
- Hayir
- evet, kişinin isteğine göre çanta yapan ama open design mantığına yakın bir web sitesi görüştüm
- Open Ecology
- open structures
- Hayır :(
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder